Φράσεις για να βοηθήσεις το αγχωμένο σου παιδί
1. «Μπορείς να το ζωγραφίσεις;»
Το σχέδιο, η ζωγραφική μιας ανησυχίας παρέχει στα παιδιά μια διέξοδο για τα συναισθήματά τους όταν δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις λέξεις τους.
2. «Σε αγαπώ. Είσαι ασφαλής.»
Ως παιδί, ακούγοντας τη φράση «είσαι ασφαλής» από το άτομο που αγαπάς περισσότερο στον κόσμο είναι μια ισχυρή επιβεβαίωση. Θυμάστε, το άγχος λειτουργεί σαν συναγερμός κινδύνου - κάνει το παιδί σας να αισθάνεται ότι το μυαλό και το σώμα του κινδυνεύουν. Η επανάληψη ότι είναι ασφαλής μπορεί να ηρεμήσει το νευρικό σύστημα.
3. «Ας προσποιηθούμε ότι φυσήξουμε ένα γιγαντιαίο μπαλόνι. Θα πάρουμε μια βαθιά ανάσα και θα το μετρήσουμε μέχρι το 5.»
Εάν πείτε σε ένα παιδί να πάρει μια βαθιά ανάσα εν μέσω μιας κρίσης πανικού, πιθανότατα θα ακούσετε τη φράση «ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ!». Προσποιηθείτε ότι φυσάτε ένα μπαλόνι, κάνοντας αστείους θορύβους στη διαδικασία. Παίρνοντας 3 βαθιές αναπνοές και φυσώντας μπορεί να αντιστρέψει στην αίσθηση του άγχους στο σώμα και να οδηγήσει και σε μερικά γέλια.
4. «Θα πω κάτι, και θέλω να το επαναλάβεις ακριβώς όπως εγώ: ‘Μπορώ να το κάνω!’»
*κάντε το 10 φορές με διαφορετικούς τόνους φωνής*
Εάν βοηθά τους αθλητές, πιθανότατα θα βοηθήσει και για το παιδί σας.
5. «Γιατί το νομίζεις αυτό;»
Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για μεγαλύτερα παιδιά που μπορούν να εκφράσουν καλύτερα το «γιατί» σε αυτό που αισθάνονται.
6. «Τι θα γίνει μετά;»
Εάν το παιδί σας είναι ανήσυχο για κάτι, βοηθήστε το να σκεφτεί το γεγονός και να προσδιορίσει τι θα επακολουθήσει. Το άγχος προκαλεί μυωπική όραση - καθιστώντας το δύσκολο για κάποιο να σκεφτεί τη ζωή του μετά το συμβάν.
7. «Είμαστε μια ασταμάτητη ομάδα!»
Ο χωρισμός είναι ένα ισχυρό έναυσμα άγχους για μικρά παιδιά. Διαβεβαιώστε το ότι θα συνεργαστείτε, ακόμα κι αν δεν μπορεί να σας δει.
8. Ανταλλάξετε κραυγές μάχης: «Είμαι μαχητής/μαχήτρια! Είμαι ασταμάτητος / ασταμάτητη! Πρόσεχε κόσμε, έρχομαι!»
Υπάρχει λόγος που στις ταινίες δείχνουν τους μαχητές να φωνάζουν πριν πάνε στη μάχη. Η φυσική πράξη της δυνατής φωνής αντικαθιστά τον φόβο με ενδορφίνες. Μπορεί επίσης να είναι διασκεδαστικό (= bonus point!).
9. «Αν αυτό που νιώθεις ήταν τέρας, πως θα ήταν;»
Δίνοντας μια εικόνα στο άγχος, σημαίνει ότι παίρνεις ένα μπερδεμένο συναίσθημα και το κάνεις συγκεκριμένο και ψηλαφητό. Μόλις τα παιδιά έχουν έναν χαρακτήρα άγχους, μπορούν να μιλήσουν με το συναίσθημα τους και να το εξωτερικεύσουν πολύ πιο εύκολα.
10. «Δεν μπορώ να περιμένω μέχρι…»
Ο ενθουσιασμός για μια μελλοντική στιγμή είναι μεταδοτικός, βοηθώντας επίσης να αποσπάσει το παιδί σας από τις ανήσυχες σκέψεις του.
11. «Ας βάλουμε την ανησυχία σας στο ράφι ενώ … (ακούσουμε το αγαπημένο μας τραγούδι, τρέξουμε έξω, διαβάσουμε μια ιστορία). Στη συνέχεια, μπορούμε να την πάρουμε ξανά.»
Αυτοί που είναι επιρρεπείς στο άγχος συχνά αισθάνονται ότι πρέπει να κρατούν το άγχος τους μέχρι να τελειώσει αυτό που τους το προκαλεί. Αυτό είναι ιδιαίτερα δύσκολο όταν νιώθουν άγχος για κάτι που δεν μπορούν να αλλάξουν στο μέλλον. Αφήνοντας το συναίσθημα στην άκρη για να κάνουν κάτι διασκεδαστικό μπορεί να τους βοηθήσει δίνοντας προοπτική.
12. «Αυτό το συναίσθημα θα φύγει κάποτε. Ας βολευτούμε μέχρι να φύγει.»
Η πράξη της σκόπιμης άνεσης ηρεμεί το μυαλό καθώς και το σώμα.
13. «Ας μάθουμε περισσότερα για αυτό.»
Αφήστε το παιδί σας να εξερευνήσει τους φόβους του κάνοντας όσες ερωτήσεις χρειάζονται. Θυμηθείτε, η γνώση είναι δύναμη!
14. «Ας μετρήσουμε…»
Αυτή η τεχνική απόσπασης προσοχής δεν απαιτεί προετοιμασία. Μπορείτε να μετρήσετε πόσοι γύρω σας φοράνε μπότες, πόσα ρολόγια βλέπετε, πόσα παιδιά, ο αριθμός των καπέλων … αυτά όλα απαιτούν παρατήρηση και σκέψη - δύο στοιχεία τα οποία μειώνουν το άγχος.
15. «Χρειάζομαι να μου πεις όταν έχουν περάσει 2 λεπτά.»
Ο χρόνος είναι ένα ισχυρό εργαλείο όταν τα παιδιά αισθάνονται άγχος. Παρακολουθώντας ένα ρολόι, ένα παιδί έχει ένα σημείο εστίασης εκτός από την εμπειρία του.
16. «Κλείσε τα μάτια σου. Φαντάσου την εικόνα…»
Ο οραματισμός είναι μια ισχυρή τεχνική που χρησιμοποιείται για να μειώσει τον πόνο και το άγχος. Καθοδηγήστε το παιδί σας να φανταστεί ένα ασφαλές, ζεστό, χαρούμενο μέρος όπου αισθάνεται άνετα. Εάν μπορεί να οραματιστεί την εικόνα, πιθανώς τα σωματικά συμπτώματα του άγχους θα μειωθούν.
17. «Φοβάμαι/αγχώνομαι και εγώ μερικές φορές. Δεν είναι όμορφο συναίσθημα.»
Η ενσυναίσθηση κερδίζει σε πολλές καταστάσεις. Μπορεί ακόμη και να αρχίσει μια συζήτηση (με μεγαλύτερα παιδιά) για το πώς ξεπεράσατε το άγχος σας εσείς.
18. «Ας βγάλουμε τη λίστα ηρεμίας.»
Το άγχος μπορεί να συνεπάρει το λογικό μέρος του εγκέφαλου μας. Σιγουρευτείτε ότι έχετε μαζί σας μια λίστα ηρεμίας με δεξιότητες αντιμετώπισης που έχει ήδη βοηθήσει το παιδί σας.
19. «Δεν είσαι ο μόνος/η μόνη που νιώθει έτσι.»
Η επισήμανση όλων των ανθρώπων που επίσης βιώνουν φόβους και ανησυχίες, βοηθά το παιδί σας να καταλάβει ότι το να βιώνεις άγχος και να το ξεπερνάς είναι για όλους.
20. «Πες μου το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί.»
Αφού έχετε μαζί φανταστεί το χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα του άγχους, μιλήστε για την πιθανότητα να συμβεί στην πραγματικότητα. Στη συνέχεια, ρωτήστε για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Τέλος, μπορείτε να ρωτήσετε για το πιο πιθανό αποτέλεσμα. Ο στόχος είναι να βοηθήσετε το παιδί σας να σκέφτεται πιο κριτικά και με ακρίβεια κατά τη διάρκεια της αγωνιώδης εμπειρίας του.
21. «Παίρνω μια βαθιά ανάσα.»
Εξασκήστε εσείς μια στρατηγική ηρεμίας για να ενθαρρύνετε τη μίμηση.
22. «Το άγχος είναι χρήσιμο μερικές φορές.»
Η επισήμανση, όμως, ότι το άγχος είναι όντως χρήσιμο, καθησυχάζει το παιδί σας ότι δεν υπάρχει τίποτα λάθος/κακό μαζί του και, ενδεχομένως, να εξετάσει τυχόν θετικά χαρακτηριστικά του άγχους.
23. «Τι λέει το συννεφάκι σκέψης σου;»
Εάν το παιδί σας διαβάζει κόμικς, τότε είναι εξοικειωμένο με τα συννεφάκια σκέψης και τον τρόπο με τον οποίο προχωρά μια ιστορία. Μιλώντας για τις σκέψεις του, από την πλευρά του παρατηρητή θα μπορούσε να αποκτήσει προοπτική γι' αυτές.
24. «Ας βρούμε αποδείξεις!»
Συλλέγοντας αποδείξεις/στοιχεία για να υποστηρίξει ή να αντικρούσει τους λόγους άγχους, μπορεί να βοηθήσει το παιδί σας να δει εάν αυτό βασίζεται ή όχι σε γεγονότα.
25. «Ας κάνουμε μια συζήτηση (debate).»
Αυτή η άσκηση είναι ιδιαίτερα δημοφιλής με μεγαλύτερα παιδιά, ειδικά επειδή τους δίνεται η το ελεύθερο να κάνουν μια ισότιμη συζήτηση (debate) με τους γονείς τους. Κρατήστε στάση συζήτησης όπου δίνετε μια σκέψη, και ακολουθεί μια εναλλακτική για τους λόγους που το παιδί σας νιώθει άγχος. Μπορεί να μάθετε πολλά για τον τρόπο σκέψης και συλλογισμό τους.
26. «Είμαι ήδη περήφανος/περήφανη για εσένα!»
Ξέροντας ότι είστε ήδη ευχαριστημένοι με τις προσπάθειες του, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, μειώνει την ανάγκη να το κάνουν τέλεια - πηγή άγχους για πολλά παιδιά.
27. «Ποιο είναι το πρώτο κομμάτι για το οποίο πρέπει να νιώσουμε άγχος;»
Το άγχος συχνά μας κάνει να σκεφτόμαστε ότι το πρόβλημα μας είναι το μέγεθος ενός τεράστιου βουνού, ενώ στην πραγματικότητα είναι ένας μικρός σωρός από χώμα. Μια από τις πιο σημαντικές στρατηγικές για να ξεπεράσουμε το άγχος μας είναι να σπάσουμε το βουνό σε μικρά διαχειρίσιμα κομμάτια. Κάνοντας αυτό, βοηθάτε το παιδί σας να καταλάβει ότι δεν είναι όλη η εμπειρία που του προκαλεί άγχος, αλλά 1 ή 2 μέρη - πολύ πιο διαχειρίσιμο!
28. «Ας ονομάσουμε όλους όσους αγαπάς.»
Το άγχος είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της αγάπης. Εάν ακολουθούμε το συλλογισμό αυτό, τότε και η αγάπη είναι ο μεγαλύτερος εχθρός του άγχους. Αναγνωρίζοντας όλα τα άτομα που το παιδί σας αγαπά, και γιατί, βοηθάτε το παιδί σας να αντικαταστήσει (ή μειώσει) συναισθήματα άγχους.
29. «Θυμάσαι όταν...»
Η γνώση και η ικανότητα φέρνουν αυτοπεποίθηση. Η αυτοπεποίθηση καταπνίγει το άγχος. Υπενθυμίζοντας στο παιδί σας προηγούμενες φορές που διαχειρίστηκε το άγχος του με επιτυχία, του δίνει την αίσθηση ενδυνάμωσης, αυτοπεποίθησης και εμπιστοσύνης στις ικανότητες του.
30. «Πάμε για ένα περίπατο.»
Η σωματική άσκηση μειώνει το άγχος για μέχρι αρκετές ώρες, καθώς εξαντλεί επιπλέον ενέργεια, χαλαρώνει σφιγμένους μύες, και βελτιώνει τη γενική μας διάθεση. Αν το παιδί σας δεν μπορεί να πάει περίπατο την συγκεκριμένη στιγμή, μπορείτε να του ζητήσετε να τρέξει επί τόπου, πηδήξει με σκοινάκι, τεντωθεί ή να χρησιμοποιήσει μια μπάλα γιόγκα (yoga ball).
31. «Ας προσέξουμε καθώς η σκέψη σου μας προσπερνά.»
Ζητήστε από το παιδί σας να προσποιηθεί ότι η αγχωτική σκέψη του είναι ένα τρένο που έχει σταματήσει στο σταθμό πάνω από το μυαλό του. Σε μερικά λεπτά, όπως όλα τα τρένα, η σκέψη θα προχωρήσει στον επόμενο σταθμό.
32. «Πως μπορώ να σε βοηθήσω;»
Δώστε στο παιδί σας την ευκαιρία να καθοδηγήσει την κατάσταση και να σας πει ποια στρατηγική ή εργαλείο ηρεμίας (calming strategy) προτιμά να χρησιμοποιήσει αυτή τη στιγμή.
33. «Το συναίσθημα θα περάσει.»
Συχνά, τα παιδιά σκέφτονται ότι το δύσκολο συναίσθημα του άγχους είναι ατελείωτο. Αντί να αποφύγετε ή σταματήσετε τη συζήτηση, θυμίστε τους ότι η ανακούφιση έρχεται σύντομα.
34. «Ας πιέσουμε αυτή την μπάλα του στρες (stress ball) μαζί.»
Όταν το παιδί κατευθύνει το άγχος του προς μια μπάλα του στρες, τείνει να νιώθει μια αίσθηση ανακούφισης. Βεβαιωθείτε ότι έχετε στο σπίτι μπάλα του στρες, πλαστελίνη, ή περάστε ποιοτικό χρόνο μαζί δημιουργώντας τη δική σας μπάλα με ρύζι ή αλεύρι.
35. «Βλέπω ότι ο Αντώνης νιώθει άγχος πάλι. Ας μάθουμε στον Αντώνη να μην αγχώνεται.»
Δημιουργήστε ένα χαρακτήρα που αντιπροσωπεύει το άγχος, όπως ο Αγχώδης Αντώνης. Θυμίστε στο παιδί σας ότι ο Αντώνης νιώθει άγχος και χρειάζεται εσείς να του μάθετε μερικές τεχνικές χαλάρωσης.
36. «Ξέρω ότι αυτό είναι δύσκολο.»
Μη φοβηθείτε να αναγνωρίσετε ότι όντως η συγκεκριμένη κατάσταση είναι δύσκολη! Η επιβεβαίωση από εσάς δείχνει στο παιδί σας ότι το σέβεστε και το ακούτε.
37. «Έχω εδώ το μυρωδικό/αρωματικό σου φιλαράκι.»
Ένα «μυρωδικό φιλαράκι» μπορεί να ηρεμίσει αισθήσεις άγχους. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε λεβάντα, φασκόμηλο, χαμομήλι και γιασεμί.
38. «Πες μου για αυτό.»
Χωρίς να διακόπτετε, ακούστε το παιδί σας καθώς μοιράζεται μαζί σας αυτά που το ανησυχούν. Η συζήτηση μπορεί να δώσει στο παιδί σας το χρόνο να επεξεργαστεί τις σκέψεις του, και να βρει μια λύση.
39. «Είσαι τόσο θαρραλέος/θαρραλέα!»
Διαβεβαιώστε και επιβεβαιώστε στο παιδί σας την ικανότητα του να διαχειριστεί την κατάσταση. Έτσι, το ενδυναμώνετε προς την επιτυχία.
40. «Ποια τεχνική ηρεμίας θέλεις να χρησιμοποιήσεις τώρα;»
Η κάθε αγχωτική κατάσταση είναι διαφορετική. Δώστε στο παιδί σας την ευκαιρία να διαλέξει την στρατηγική που θέλει να για να ηρεμίσει.
41. «Θα το ξεπεράσουμε μαζί!»
Στηρίζοντας το παιδί σας με την παρουσία και δέσμευση σας μπορεί να το ενδυναμώσει να επιμείνει μέχρι η τρομακτική/ανησυχητική κατάσταση έχει τελειώσει.
42. «Τι άλλο ξέρεις για το ... (τρομακτική/ανησυχητική κατάσταση);»
Όταν τα παιδιά αντιμετωπίζουν συνεχής άγχος, μπορείτε να το ερευνήσετε μαζί όταν είναι ήρεμο. Διαβάστε βιβλία για το ανησυχητικό πράγμα, και μάθετε όσο το δυνατό περισσότερα μπορείτε για αυτό. Όταν το άγχος επανέλθει, ρωτήστε το παιδί σας να θυμηθεί αυτά που μάθατε. Αυτό το βήμα αφαιρεί τη δύναμη από το ανησυχητικό πράγμα, και ενδυναμώνει το παιδί σας.
43. «Ας πάμε στο χαρούμενο μέρος σου.»
Ο οραματισμός είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο ενάντια στο άγχος. Όταν το παιδί σας είναι ήρεμο, εξασκείστε αυτή την στρατηγική ηρεμίας μέχρι να μπορεί να το χρησιμοποιεί με επιτυχία στις αγχωτικές στιγμές.
44. «Θυμάσαι όταν ξεπέρασες το πρόβλημα ΑΒΓ;»
Θυμίζοντας στο παιδί σας μια προηγούμενη επιτυχία μπορεί να το ενθαρρύνει να επιμείνει με την παρούσα κατάσταση μέχρι να την λύσει.
45. «Τι χρειάζεσαι από εμένα;»
Μπορεί να είναι μια αγκαλιά, λίγος χώρος, ή μια λύση!
46. «Βοήθησε με να μετακινήσουμε αυτό τον τοίχο!»
Σκληρή δουλειά, όπως το σπρώξιμο ενός τοίχου, ανακουφίζει την ένταση και τα συναισθήματα. Λάστιχα αντίστασης (resistance bands) είναι επίσης αρκετά βοηθητικά.
47. «Αν μπορούσες να δώσεις στο συναίσθημα σου ένα χρώμα, ποιο θα ήταν;»
Ζητώντας από κάποιο να αναγνωρίσει το συναίσθημα που νιώθει εν μέσω έντονου άγχους είναι σχεδόν αδύνατο. Αλλά, ζητώντας από το παιδί σας να ονομάσει πως νιώθει με ένα χρώμα, του δίνει την ευκαιρία να σκεφτεί πως νιώθει σε σχέση με κάτι απλό. Πάρτε ακόμα ένα βήμα ρωτώντας γιατί το συναίσθημα είναι εκείνο το χρώμα.
48. «Ας γράψουμε μια νέα ιστορία.»
Το παιδί σας έχει γράψει μια ιστορία στο μυαλό του για το μέλλον και πως θα καταλήξει. Αυτό το μέλλον του προκαλεί άγχος. Αποδεχτείτε την ιστορία του, και ζητήστε του να σκεφτεί μερικά σενάρια όπου η ιστορία θα τελειώσει διαφορετικά!